سنگ الماس

طرز تشکیل سنگ الماس

در زمین شناسی پوسته زمین به سه قسمت Crust ، Mantle و Core تقسیم می شود که پوسته اول نازکتر و پوسته میانی Mantle دارای بیشترین قطر بوده که طبق تحقیقات انجام شده دریافتند که سنگ های الماس در پوسته میانی و در حدود ۱۲۰ تا ۱۹۰ کیلومتری عمق زمین تشکیل می شود و این فرآیند طی میلیون ها سال انجام می شود.



تشکیل الماس همیشه موضوع بسیار جالبی برای محققان بوده است. این سنگ در فشاری تقریباً ۴۵ تا ۶۰ بار و حرارتی در حدود ۹۰۰ تا ۱۳۰۰ درجه سانتیگراد تشکیل می شود. قابل ذکر است که فشار اتمسفر روی زمین یک بار بوده و هر کیلوبار برابر با هزار بار می باشد که الماس حدود ۴۵ تا ۶۰ هزار برابر زیر فشار زمین قرار دارد.

 

سنگ الماس از کجا می آید؟

 

سنگ الماس تک عنصری بوده و همانند گرافیت تنها از کربن (C) ساخته شده است و به دلیل وجود نظم اتمی و تراکم زیاد دارای سختی بسیار بالا و بهترین پیوند اتمی که Covalent نام دارد، می باشد.

 

چگونه الماس تشکیل می شود؟

 

حدود ۲۰۰۰ سال پیش سنگ الماس در کشور هندوستان کشف شد که اکثراً درکنار رودخانه ها یافت می شد. در حقیقت مردم در حین یافتن طلا در رودخانه ها، الماس را کشف کردند. به این نوع معادن الماس که در رودخانه تشکیل می شود، Alluvial می گویند.



الماس، گنج نهفته در خاک حاشیه رودخانه

 

بعد از کم رنگ شدن استخراج الماس در هندوستان، دومین کشوری که الماس در آن کشف شد برزیل بود که در حدود ۱۵۰ سال در استخراج الماس فعال بود. معادن کشور برزیل هم از نوع Alluvial بود.



الماس، گنج نهفته در صخره

 

سومین کشور که معادن الماس در آن کشف شد آفریقا است که توانست مقام اول را در استخراج الماس بدست آورد. در واقع سنگ های الماس در ابتدا به همراه سنگ های Kimberlite و Lamporite به صورت انفجاری به سطح زمین می رسند. به این معادن، معادن اولیه (Pipe) می گویند. پس از گذشت سال ها با کمک باد و باران این سنگ ها به رودخانه ها منتقل شده که معادن ثانویه یا همان Alluvial نامیده می شوند. زمانیکه معادن اولیه درآفریقا کشف شد توانستند سنگ های بسیاری را از آن استخراج کنند.




یکی از معروف ترین سنگ های الماس که درآفریقا کشف شد دارای رنگ D و بدون ناخالصی به وزن حدود ۳۱۰۶ قیراط بود که Cullinan نام داشت. البته الماس های دیگری همچون Eurika که به معنی ” من پیدایش کردم” نیز کشف شد و ۳ سال بعد از آن هم الماس Star of Africa کشف شد که با کشف آن معدن کاران بسیاری از سرتا سر جهان به آفریقا آمدند.



آقای Cecil Roads که رئیس بزگترین معادن الماس دنیا است، ۱۷ ساله بود که به آفریقا رفت و از همان ابتدا در فکر راهی برای کنترل تولید و خرید و فروش سنگ الماس بود. او شرکتی به نام DeBeers را تأسیس کرد که همچنان نیز در این زمینه فعالیت می کند و با شعار همیشگی خود Diamond For Ever معروف است.


در ابتدای کشف الماس به دلیل سختی بالا، آن را به همان صورت اولیه که کریستالی ۸ ضلعی است با پودر الماس صیقل می دادند. اما با گذشت زمان برشکاران دریافتند که می توان به نقاطی که فاصله اتم ها در آن بیشتر است ضربه ای وارد کرد و سنگ را به صورت صاف به دو قسمت تقسیم کرد.


برشکاران الماس را به اشکال مختلفی برش می دادند تا اینکه در سال ۱۹۱۹ فردی به نام Kokowsky توانست برش برلیان را که یکی از بهترین برش ها برای الماس می باشد را با ابعاد مشخص ابداع نماید.



علت وجود رنگ در الماس این است که همه الماس ها به دو دسته الماس های دارای نیتروژن و بدون نیتروژن تقسیم می شوند.


دسته اول الماس ها خود به دو نوع Ia و Ib تقسیم میشوند. حدود ۹۸% از کل الماس های استخراج شده از نوع Ia بوده که اتم های نیتروژن به صورت گروهی در یک قسمت از سنگ جمع شده و باعث ایجاد رنگ زرد در الماس ها می شوند. به دلیل تمرکز اتم در یک نقطه رنگ زرد آن به سختی دیده می شود. در نوع Ib اتم های نیتروژن در سنگ پخش شده و حدود ۱% از الماس های استخراج شده را شامل می شود و به همین دلیل هم بسیار کمیاب بوده و جزو رنگ های فانتزی محسوب شده و ارزش بالایی دارند.


گروه دوم هم به دو نوع IIa و IIb تقسیم می شود. نوع IIa دارای نیتروژن نبوده و در نتیجه بی رنگ است و بسیار کمیاب هستند که بهترین نمونه آن الماس Cullinan می باشد. نوع دوم IIb دارای اتم های برن (Boron) بوده که این نوع عناصر واسطه باعث ایجاد رنگ آبی در الماس شده و آنها را هادی جریان الکتریسیته می کند.


با توجه به مطالب گفته شده و زمان بسیار طولانی که صرف تشکیل الماس در طبیعت می شود و زحمات بسیار زیادی که صرف کشف و استخراج الماس صورت می گیرد، می توان به دلیل درخشندگی، سختی زیاد و گرانبها بودن الماس پی برد.

 

ده واقعیت جالب در مورد الماس

 

ده معدن بزرگ الماس دنیا

 

ده معدن بزرگ استخراج الماس دنیا که بیش از یک میلیارد قیراط الماس از آن ها استخراج می شود.

 

روسیه نیمی از این سهم از استخراج را شامل می شود.

بزرگترین معادن الماس جهان

 

۱-Aikhal

در منطقه ساخا (یاکوتیا) در روسیه قرار گرفته است که بزرگترین معدن الماس در دنیا است.

 

این منطقه شامل معادن مختلفی از جمله Jubilee Pipe، Aikhal Pipe، Komsomolskaya Pipe و Zaria Pipe می باشد که تخمین زده می شود همگی ۱۷۵.۵۶ میلیون قیراط تا ماه جولای سال ۲۰۱۸ از آنها استخراج شده است. این منطقه توسط شرکت الماس روسی به نام Alrosa اداره می شود.

 

معدن Jubilee Pipe تا کنون ۳۹۰ متر عمق داشته که بر اساس برنامه های ریخته شده قرار است تا عمق ۷۲۰ متری هم پیش رود.

 

۲-Jwaneng

این معدن که در ۱۶۰ مایلی جنوب غربی گابورون در قاره آفریقا واقع شده است، تا سال ۲۰۱۸ حدود ۱۶۶.۶ میلیون قیراط الماس از آن استخراج شده است.

 

این معدن دارای دو مالک Debswana Diamond و De Beers است و از سال ۱۹۸۲ در حال تولید الماس است و ۷۰ درصد از درآمد دولت بوتسووانا را شامل می شود.

 

عمق این معدن حدود ۴۰۰ متر است که طبق برنامه قرار است تا سال ۲۰۳۴ استخراج از آن ادامه داشته باشد.

 

۳-Udachny

معدن Udachny در منطقه Yakutia (یاکوتیا) در روسیه است که سومین معدن بزرگ الماس در جهان است. این منطقه متعلق به شرکت Alrosa است و توسط پیمان کاری به نام Udachny مورد بهره برداری قرار گرفته است.

 

این معدن شامل Udachnaya Pipe، Zarnitsa Pipe و Verkhne-Munskoe است که برآورد شده است از سال ۲۰۱۸، ۱۶۴.۴۶ میلیون قیراط الماس تولید کرده باشد.

 

The Zarnitsa Pipe دارای عمق ۱۱۰ متری است و برای دستیابی به ۲۰۰ متر طراحی شده است.

 

۴-Nyurba

این معدن در ۲۰۰ کیلومتری شمال غربی منطقه Nyurba در روسیه واقع شده است.

 

این معدن متعلق به Alrosa است و توسط بخش معدن این منطقه اداره می شود.

 

این منطقه شامل سه معدن Nyurbinskaya Pipe، Botuobinskaya Pipe و Maiskoye Kimberlite است تا جولای ۲۰۱۸ تخمین زده است که ۱۳۲.۷۵ میلیون قیراط الماس از آنها استخراج شده است.

 

Nyurbinskaya دارای عمق ۳۴۵ متری است که می تواند تا ۷۵۰ متر هم افزایش یابد.

 

Botuobinskaya هم در ۳ کیلومتری جنوب Nyurbinskaya قرار گرفته و استخراج از آن در سال ۲۰۱۵ آغاز شده است.

 

Maiskoye هم در ۳ کیلومتری جنوب Botuobinskaya قرار گرفته که استخراج ازآن درسال ۲۰۲۲ آغاز خواهد شد.

 

۵-Orapa

معدن اوراپا در ۲۴۰ کیلومتری غرب منطقه Francistown در مرکز بوتسوانا در آفریقا قرار گرفته است.

 

تا دسامبر ۲۰۱۸، ۱۳۱.۲ میلیون قیراط الماس از آن استخراج شده است.

 

این معدن از سال ۱۹۷۱ یکی از قدیمی ترین معادن الماس در دنیا است که در منطقه بوتسوانا قرار گرفته است و عمقی در حدود ۲۵۰ متر دارد که پیش بینی می شود تا ۴۵۰ متر تا سال ۲۰۲۶ برسد.

 

۶-Catoca

این معدن در نزدیکی سائوریمو در ۸۴۰ کیلومتری شرق لواندا در آنگولا قرار گرفته است و تخمین زده شده است که دارای حداکثر ۱۳۰ میلیون قیراط الماس باشد.

 

این معدن توسط سرمایه گذاری مشترک Alrosa، Endiama و شرکت چینی Lev Leviev International اداره می شود.

 

این معدن از سال ۱۹۹۳ به بهره برداری رسیده است. این معدن از ۱۱.۴۲ میلیون تن سنگ معدن استخراج شده، حدود ۷.۵۶ میلیون قیراط الماس تولید کرده است.

 

عمق این معدن به حدود ۲۴۵ متر می رسد.

 

۷-Ekati

این معدن در منطقه Lac de Gras در مناطق شمال غربی کانادا واقع شده است.

 

از سال ۱۹۹۸ مورد بهره برداری قرار گرفته است و نخستین معدن الماس در این کشور است.

 

این معدن متعلق به Dominion Diamond Mines می باشد و بر روی شش منطقه متمرکز شده است که عبارتند از Beartooth، Fox، Koala، Koala North، Misery و Panda.

 

تا ژانویه ۲۰۱۷، ۶۷.۸ میلیون قیراط الماس استخراج شده است.

 

تخمین زده شده است تا سال ۲۰۴۲ می توان از آن الماس استخراج کرد.

 

۸-Venetia

این معدن در ۸۰ کیلومتری موسینا در لیم‍‍پوپو در آفریقای جنوبی قرار گرفته است که تا دسامبر سال ۲۰۱۸ بیش از ۹۲.۴ میلیون قیراط الماس تولید کرده است.

 

این معدن بزرگترین معدن تولید الماس در آفریقای جنوبی است.

 

این معدن از سال ۱۹۹۲ به بهره برداری رسیده است و متعلق به شرکت De Beers است و انتظار می رود تا سال ۲۰۲۱ به کار خود ادامه دهد.

 

عمق فعلی آن ۴۵۰ متر است.

 

۹-Lomonosov

این معدن بزرگترین معدن استخراج الماس در اروپا است.

 

این معدن در منطقه Arkhangelsk در روسیه قرار دارد که متعلق به شرکت Alrosa است.

 

۱۰-Mir

این معدن در منطقه یاکوتیا روسیه واقع شده است که تا جولای سال ۲۰۱۸، حدود ۵۷.۷۷ میلیون قیراط الماس از آن استخراج شده است و متعلق به شرکت Alrosa است و شامل زیرمجموعه های Mir kimberlite pipe، International pipe، Irelyakh، Gornoye و Vodorazdelnye Galechniki می باشد.

 

این منطقه در سال ۱۹۵۵ کشف شد و دو سال بعد حفاری در آن آغاز شد.

 

در سال ۲۰۱۷ به دلیل جاری شدن سیل موقتاً بسته شد و تا سال ۲۰۳۰ هم امکان بهره برداری از آن وجود ندارد.

 

قدیمی ترین سنگ های شناخته شده در ایران

 

 

error: !گلدبازار : محتوا غیر قابل کپی هستند