طلا چیست؟

طلا فلزی نرم و شکل‌پذیر است

به رنگ زرد روشن و براق است که در مجاورت هوا و آب زنگ نزده و تیره نمی‌شود.

 

این فلز را می توان به صورت خالص در طبیعت به شکل دانه‌ای یا تکه‌ای در میان سنگ‌ها، کانی‌های بلوری شده و مواد ته نشینی آبرفتی پیدا کرد.

 

نماد شیمیایی این عنصر، Au از نام لاتین آن aurum به معنی «درخشش سپیده دم» گرفته شده‌است.

 

ارزش طلا به دلیل کمیابی آن، کاربردپذیری آسان، تصفیه راحت، مقاومت در مقابل زنگ ‌زدن و خوردگی، رنگ متمایز، واکنش‌ناپذیری با دیگر عناصر است، ویژگی‌هایی که در کمتر فلز دیگری دیده می‌شود.

یک گرم از این عنصر را می‌توان آن قدر چکش زد تا به اندازه یک ورق با مساحت یک متر مربع پهن شود.

 

طلا از آغاز تاریخ مکتوب بشر همواره فلزی گران‌بها و محبوب بوده‌است که برای ضرب سکه، ساخت جواهرات و کاربردهای هنری استفاده می‌شده‌است.

 

طلا علاوه بر کاربرد سرمایه‌ ای و استفاده در جواهرات، کاربردهای گوناگون دیگری از جمله در دندان‌پزشکی، تولید شیشه‌های رنگی و صنایع الکترونیک دارد و با توجه به رسانایی الکتریکی بالا در سیم‌کشی الکتریکی استفاده می شود.

 

طلا رسانای خوب گرما و جریان برق است. از نظر شیمیایی رطوبت هوا بر آن بی اثر است. به همین دلیل در ساخت سکه و جواهرات بسیار مناسب است و البته می‌توانند پوشش مناسب برای دیگر فلزهای واکنش پذیر باشد.

طلا، گنج نهفته در خاک حاشیه رودخانه

 

 

واحد اندازه‌گیری طلا در بازار جهانی اونس تروا معادل ۳۱/۱ گرم است

 

طلا در برابر بیشتر اسیدها پایدار است اما در تیزآب سلطانی (نیترو هیدروکلریک اسید) حل می‌شود.

 

طلا در موارد بسیار زیادی ممکن است با طلای ابلهان یا پایریت (Pyrite) اشتباه گرفته شود.

 

یکی از مهم‌ترین تفاوت ها در تشخیص این دو، خاصیت چکش خواری طلا است.

 

در حالی که پایریت با ضربه چکش، خرد می‌شود، طلا در برابر ضربه تنها کمی تغییر شکل می‌دهد.

 

نمونه هایی از پایرایت را در دو تصویر زیر مشاهده می کنید.

 

طلا می‌تواند با بسیاری از فلز ها آلیاژ شود

این آلیاژها در بدست آوردن سختی و نرمی‌های گوناگون، دمای ذوب مناسب، پدید آوردن رنگ دلخواه و دیگر کاربردهای فلزشناسی مورد نیازند.

 

مس رایج‌ترین فلز برای ساخت آلیاژ طلاست و گاهی از فلزات دیگری مثل نقره، نیکل، و پالادیوم هم استفاده می‌شود.

 

درصد طلای موجود در هر مصنوع فلزی به عنوان عیار طلا (Karat) نامیده می‌شود که معمولا از واحد ۲۴ یا واحد ۱۰۰۰ بیان می‌شود.

 

مثلا طلای ۱۸ عیار (۷۵۰) حاوی ۷۵ درصد، طلای ۲۱ عیار (۸۷۵) ۸۷/۵ درصد و طلای ۱۴ عیار (۵۸۳) حاوی ۵۸/۳ درصد طلای خالص است.

لازم به ذکر است که Karat با Carat که واحد اندازه گیری وزن در گوهر های قیمتی است، تفاوت دارد.

چرا طلا گران است؟ (تاریخچه پیدایش طلا)

 

 

طلا با عیار ۱۸ دارای ۲۵٪ مس است

در طلاسازی سنتی و باستانی روسیه دیده شده‌است.

 

این طلا که قرمز رنگ است برای عموم مردم کاربرد ندارد.

 

از آمیختن طلا با آهن به طلای آبی و از طلا با آلومینیم به طلای بنفش می‌رسیم.

 

این رنگ‌های طلا در کارهای بسیار ویژه جواهرسازی، کاربرد چندانی ندارند.

 

طلای آبی تُرد است و به سختی می‌توان با آن کار کرد.

 

طلای ۱۸ و ۱۴ که تنها از آلیاژ طلا-نقره ساخته شده باشند رنگ زرد مایل به سبز دارند و با نام طلای سبز شناخته می‌شوند.

 

طلای سفید از آمیختن طلا با فلزهای سفیدرنگ مثل نقره، پالادیم یا نیکل بدست می‌آید.

 

البته رنگ درخشان طلای سفید رنگ واقعی آن نیست بلکه به دلیل روکش رودیم (فلزی از گروه پلاتین) است که بر روی آن کشیده می‌شود.

 

از انواع رایج طلای سفید، طلای ۱۸ عیار دارای ۱۷/۳ ٪ نیکل، ۵/۵٪ روی و ۲/۲٪ مس است که به رنگ نقره دیده می‌شود.

رنگ طلای خالص زرد سیر است

بزرگترین قطعه طلای طبیعی که تاکنون استخراج گردیده و به ثبت رسیده است ۶/۹۵ک.گ است.

 

آنچه از طلا می دانیم اینکه مهمترین فلز گرانبهای جهان می باشد ، این فلز از نظر اهمیت بازرگانی و اقتصادی از بالاترین درجه امتیاز برخوردار می باشد.

 

رنگ طلای خالص زردسیر است.

 

علامت اختصاری طلا در جدول تناوبی عناصر AU، وزن مخصوص طلا ۳/۱۹ گرم بر سانتیمتر مکعب و دارای وزن اتمی ۹۶۷/۱۹۶ و عدد اتمی آن ۷۹ می باشد.

 

درجه ذوب آن ۷۶/۱۰۶۴ درجه سانتی گراد، نقطه جوش آن ۲۷۰۰ درجه سانتی گراد است.

 

طلای خالص آنقدر نرم است که حتی با ناخن روی آن را می توان خط انداخت.

 

سختی آن ۳-۵/۲ در مقیاس ۱۰ قسمتی موس است و زمانی که مذاب آن بجوش آید، دود زرد و سبز رنگی از آن متصاعد میگردد و در مجاورت هوا و عوامل جوی دیگر تیره و کدر نمی ­شود، زیرا با اکسیژن میل ترکیبی ندارد.

 

اغلب اسیدهای خالصی که برروی آن بی اثر هستند جزء اسیدسیلنگ (H2seo).

 

در مقایسه با فلزات دیگر خاصیت ورقه و مفتول شدن بیشتری دارد و دارای خاصیت کششی بالایی است، خاصیت چکش خواری زیادی دارد. در مقابل محلولهای قلیایی بسیار قوی و پایدار است.

 

در محلول سیانور سدیم و سیانور پتاسیم حل میگردد.

 

استحکام کشش طلا ۱۲ کیلوگرم بر میلیمتر مربع است. هرگز در مقابل حرارت تغییر رنگ نمی دهد و سیاه نمی شود.

 

سنگهای معدنی طلا به نامهای کالاوریت و سپیلوانیت در طبیعت یافت میگردند. سطح شکسته آن، تیز و دندانه دار می شود.

 

بهترین حلال برای طلا (تیزاب سلطانی) است که مخلوتی از اسیدنیتریک (HNO2) و اسید کلریدریک (HCI) می باشد که جهت محک زدن طلا بکار می روند.

ده حقیقت جالب و شگفت انگیز درباره طلا

 

 

بیشترین طلای به کار رفته در جواهرات

در کشور هند در سال ۲۰۱۰، ۷۴۵/۷۰ تن، در چین ۴۲۸/۰۰ و ایالات متحده آمریکا ۱۲۸/۶۱ تن بوده است.

 

طلای آب شده یا به اختصار آبشده اصطلاحی دربازار طلاست و منظور از آن طلاهای بازگشتی مردم که جهت تولید مجدد ذوب می‌شوند را میگویند.

 

شکل آن بصورت غیر منظم و عیار آن مختلف است و با ارسال آن به ری گیری مشخص میگردد.

 

از اصطلاح آبشده در برابر سایر متفرقات طلا از قبیل النگو ، انگشتر و … نیز استفاده می شود که بدلیل تفاوت اجرت و عیار هیچ یک معیار پایه ای برای بازار طلا نیستند.

 

در ایران بر خلاف بازار طلای جهانی که قالب ۱۰۳/۳۱ گرمی از طلای خالص ۲۴ عیار معیار قمیت دهی مشتقات طلا هستند ، تنها واحد گرمی طلای آب شده معیار میباشد.

 

بر خلاف اصطلاح آب شده برای قیمت سنجی سایر متعلقات طلا ، فرایند تبدیل طلای مستعمل به شمش تمیز را آب کردن مینامند .

بزرگترین و گرانترین تکه و ناگت های طلای کشف شده

 

 

نگهداری از طلا

اگرچه طلا بادوام است، ولی می تواند در مقابل ضربات محکم و اجسام تیز، دچار فرورفتگی و خراش شود.

 

این موضوع در مورد جواهراتی مثل انگشتر و دستبند که بیشتر در معرض خطر هستند، اهمیت بیشتری دارد.

 

پس بهتر است قبل از انجام هر کار خشن و سختی، آنها را کنار بگذارید.

 

جهت از بین بردن این خراش ها، قطعه باید مجدداً صیقل (Polish) زده شود.

 

طلا در مقابل ترکیبات شیمیایی هم آسیب پذیر است.

 

به غیر از جیوه، مهمترین مخرب آن کلر است. مجاورت مستمر آن با طلا، ساختمان اتمی آن را نرم و سست می کند و در نهایت آن را می شکند.

 

در صورت تماس مستقیم آن با کلر، بلافاصله آن را تمیز کرده و در هنگام شنا و جکوزی از آنها استفاده نکنید.

 

مواد شوینده استفاده شده در منازل که شامل ترکیبات شیمیایی و اسید ها هستند هم می تواند بر روی انگشتر و دستبند طلا تأثیر بگذارد و به آن صدمه بزند. بهتر است در هنگام استفاده از این مواد، از جواهرات خود استفاده نکنید.

 

طلا به مرور زمان و در اثر گرد و غبار، رطوبت و لوازم آرایشی، جلای خود را از دست می دهد. بهتر است به صورت منظم آن را با محلول کف آلود، آب ولرم و دستگاه های بخار به صورت منظم تمیز نگه داشت.

تشخیص طلای اصل از تقلبی

 

 

طلا در جدول تناوبی

Au از نام لاتین aurum به معنی درخشش سپیده دم

ظاهر metallic yellow

جرم اتمی استاندارد (Ar، استاندارد) ۱۹۶٫۹۶۶۵۷۰(۴)

عدد اتمی (Z) ۷۹

گروه ۱۱

دوره ۶

بلوک -d

دسته Transition metal

آرایش الکترونی [Xe] 4f۱۴ ۵d۱۰ ۶s۱

لایه الکترونی ۲, ۸, ۱۸, ۳۲, ۱۸, ۱

 

مدل سه بعدی

 

ویژگی‌های فیزیکی

فاز در STP جامد

نقطه ذوب ۱۳۳۷.۳۳ K ​(۱۰۶۴.۱۸ °C, ​۱۹۴۷.۵۲ °F)

نقطه جوش ۳۱۲۹ K ​(۲۸۵۶ °C, ​۵۱۷۳ °F)

چگالی ۱۹.۳۰ g/cm۳

در حالت مایع ۱۷.۳۱ g/cm۳

حرارت همجوشی ۱۲.۵۵ kJ/mol

آنتالپی تبخیر ۳۲۴ kJ/mol

ظرفیت حرارتی مولی ۲۵.۴۱۸ J/(mol·K)

 

فشار بخار (Pa)

۱

۱۰

۱۰۰

۱ K 

۱۰ K

۱۰۰ K

در دمای (K)

    ۱۶۴۶

    ۱۸۱۴

    ۲۰۲۱

    ۲۲۸۱

    ۲۶۲۰

    ۳۰۷۸

 

ویژگی‌های اتمی

عدد اکسایش −۳,−۲,−۱, ۰,+۱,+۲,+۳,+۵ (an amphoteric اکسید)

الکترونگاتیوی مقیاس پائولینگ: ۲.۵۴

انرژی یونش ۱st: 890.1 kJ/mol 2nd: 1980 kJ/mol

شعاع اتمی empirical: 144 pm

شعاع کووالانسی pm 136±۶

شعاع واندروالسی ۱۶۶ pm

خط طیف نوری طلاColor lines in a spectral range

 

دیگر ویژگی ها

ساختار بلوری Lattice face centered cubiccrystal structure

سرعت صوت ۲۰۳۰ m/s (at r.t.)

انبساط حرارتی ۱۴.۲ µm/(m·K) (at ۲۵ °C)

رسانندگی گرمایی ۳۱۸ W/(m·K)

رسانش الکتریکی ۲۲.۱۴ n Ω·m (at ۲۰ °C)

رسانش مغناطیسی diamagnetic

مدول یانگ ۷۹ GPa

مدول برشی ۲۷ GPa

مدول حجمی ۱۸۰ GPa

نسبت پواسون ۰.۴۴

سختی موس ۲.۵

سختی ویکرز ۲۱۶ MPa

سختی برینل ۲۵ HB MPa

شماره ثبت سی‌ای‌اس ۷۴۴۰-۵۷-۵

 

ایزوتوپ‌های طلا

 

 

error: !گلدبازار : محتوا غیر قابل کپی هستند