معامله در ارزهای دیجیتال بر اساس تحلیل و استراتژی های مختلف است اما تحقیقات نشان داده است که بخش عمده ی معامله گران بر اساس احساسات تصمیم می گیرند.
برای مثال وقتی بازار صعودی است و قیمت ها به اوج خود می رسند حتی افرادی که سود خوبی هم کرده اند، دچار طمع می شوند که از آن ارز سنگین خریداری کنند و این طمع در بسیاری از مواقع ضررهای سنگینی را به آنها تحمیل می کند.
در آن طرف وقتی بازار ریزش شدیدی کرده است بسیاری از افراد هستند که ترس شدیدی دارند و می ترسند که سرمایه شان نابود شود و سرماییشان را با ضرر زیاد می فروشند.
شاخصی با عنوان شاخص ترس و طمع (Fear and Greed) وجود دارد که بیانگر احساسات عمده ی معامله گران در زمان های مشخص می باشد که این شاخص حاصل از اعداد و آمارهای خاصی می باشد.
در تمامی زمان ها، داده هایی از معامله گران دریافت و تحلیل می شود و نتیجه این داده ها با عنوان عددی بین صفر تا صد نمایش داده می شود.
هر چه این عدد به صفر نزدیک تر باشد یعنی بازار ریزش قیمت داشته و معامله گران ترس زیادی دارند که مبادا سرمایشان از بین برود و هر چه این عدد به صد نزدیک تر باشد، نشان می دهد که قیمت ها به شدت بالا رفته است و معامله گران دچار طمع شده اند.
طبیعتا هر جا که قیمت ها به اوج رسیده است این شاخص نیز به عدد صد نزدیک تر شده است و هر جا قیمت ها ریزش زیادی داشته است این شاخص به صفر نزدیک تر شده است.
این اتفاق نشان دهنده ی اهمیت این شاخص می باشد و نشان می دهد که هر جا قیمت ها رشد زیادی کرده است عده زیادی به منظور طمع نکردن و سیو سود، سرمایه خود را خارج کرده اند و این خروج سرمایه در همان زمان موجب اصلاح قیمت می شود.
زمانی هم که قیمت ها ریزش زیادی می کنند افراد زیادی به منظور فرصت شمردن این قیمت، وارد معامله می شوند و افزایش تقاضا، قیمت ها را افزایش می دهد.
یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت ارز های دیجیتال، تصمیم و رفتار معامله گران می باشد، لذا برای یک معامله گر، احساسات و رفتار معامله گران دیگر بسیار مهم است.
بهترین راه برای بررسی احساسات عمده معامله گران، شاخص ترس و طمع می باشد.
وقتی شاهد طمع شدید در بازار ارز های دیجیتال هستیم، این می تواند یک ندا برای خروج از بازار باشد چرا که در بسیاری از اوقات وقتی شاخص ترس و طمع در حالت طمع شدید قرار دارد شاهد اصلاح قیمت ها هستیم و برعکس وقتی بازار در وضعیت ترس شدید قرار دارد نشان دهنده یک فرصت برای ورود است.
وقتی بازار در وضعیت ترس شدید و یا طمع شدید قرار دارد ممکن است وضعیت تا روز ها و هفته ها ادامه داشته باشد، لذا نمی توانید این شاخص را اساس تحلیل ها و پوزیشن های معاملاتی خود قرار دهید.
اجزای تشکیل دهنده ی شاخص ترس و طمع
شاخص ترس و طمع حاصل از ۶ منبع و داده می باشد که در سایت های مختلف در طی ساعت های مختلف آنرا به روز می کنند.
۱-نوسانات (تاثیر ۲۵ درصدی)
منظور از نوسانات، مقایسه نوسان فعلی با نوسان حداکثری می باشد.
در این منبع نوسان روزانه ارز دیجیتال با میانگین نوسانات ۳۰ تا ۹۰ روز گذشته مقایسه می شود.
نوسان شدید نزولی و یا صعودی یک ارز دیجیتال می تواند نشان دهنده ترس و یا طمع در بازار باشد.
۲-حجم و قدرت معاملات (تاثیر ۲۵ درصدی)
این منبع حجم و قدرت فعلی بازار با میانگین حجم بازار در ۳۰ تا ۹۰ روز گذشته مقایسه می شود.
زمانی که حجم های خرید سنگین در زمان صعودی بازار مشاهده شود نشان دهنده ی طمع بازار است و برعکس.
۳-رسانه ها و شبکه های اجتماعی (تاثیر ۱۵ درصدی)
تاثیر رسانه ها در واقع تاثیر غیرمستقیم می باشد.
میزان استفاده از کلمه ی یک ارز دیجیتال در رسانه و شبکه های اجتماعی و همچنین میزان بازخورد نسبت به پست های یک ارز دیجیتال در طی زمانی مشخص نشان دهنده محبوبیت یک ارز دیجیتال می باشد.
با رصد هشتگ هایی که در مورد ارزهای دیجیتال در رسانه هایی مانند توییتر (Twitter) و ردیت (Reddit) می‌توان از انتظارات مردم با خبر شد.
این محبوبیت می تواند موجب تغییر در روند عرضه یا تقاضای یک ارز دیجیتال شود.
۴-نظرسنجی (تاثیر ۱۰ درصدی)
در واقع هر از چند گاهی از معامله گران برتر، نظرسنجی می شود تا تصویری کلی از آینده بازار از نظر معامله گران مشخص شود.
نتایج این نظر سنجی بر شاخص ترس و طمع، اثر مستقیم می گذارد.
۵-تسلط/دامیننس (تاثیر ۱۰ درصدی)
تسلط یا دامیننس در واقع مقدار سهم یک ارز دیجیتال از کل بازار می باشد.
در حال حاضر بیشترین دامیننس برای ارز دیجیتال بیت کوین با تقریبا ۴۸ درصد سهم از کل ارزش بازار می باشد.
در صورت کاهش دامیننس بیت کوین، شاخص ترس و طمع، ترس بیشتری را نشان می‌دهد و عموم مردم تمایلی به سرمایه گذاری بر روی بیت کوین ندارند.
در صورت افزایش دامیننس بیت کوین، شاخص ترس و طمع، طمع بیشتری را نشان می‌دهد زیرا عموم مردم علاقه به سرمایه گذاری بر روی بیت کوین را دارند و روند بیت کوین را در آینده صعودی می‌دانند.
تغییرات دامیننس برای هر ارز دیجیتال موجب تغییرات قیمت می شود لذا این فاکتور از فاکتور های تاثیر گذار در شاخص ترس و طمع می باشد.
۶-روندها/ترند (تاثیر ۱۰ درصدی)
اینکه بفهمیم بیشتر معامله گران به دنبال کدام ارز های دیجیتال هستند و قصد وارد شدن به چه پوزیشن هایی دارند، از سرچ های آن ها نیز مشخص است.
در واقع بررسی سرچ موتورهای جستجوگر گوگل و همچنین کلمات ترند می تواند کلیت احساسات حاکم بر بازار را نشان دهد.
به عنوان مثال زمانی که بیت کوین روند صعودی دارد مقدار سرچ کلمات کلیدی مانند خرید بیت کوین، صرافی خرید بیت کوین، قیمت بیت کوین و… بسیار بیشتر می‌شود.
مزایای شاخص ترس و طمع
۱-از این شاخص می توان برای تعیین زمان مناسب برای سرمایه گذاری بلند مدت استفاده کرد.
۲-عدد شاخص به ورود و یا خروج از بازار کمک می کند.
۳-این شاخص می تواند در مواقع خاص موجب شود تا جلوی وسوسه شما گرفته شود، در واقع یکی از نکات کلیدی در بازار ارز های دیجیتال، خروج و یا ورود در جهت مخالف احساسات اهالی بازار می باشد.
معایب شاخص ترس و طمع
۱-نمی توان به عنوان یک شاخص قطعی برای خرید یا فروش استفاده کرد، هر چند در برخی اوقات طمع شدید در بازار می تواند کسب سود از اصلاحی موقتی را برای شما به ارمغان بیاورد، اما در بسیاری از موارد نیز طمع شدید نشان از بازاری گاوی و رو به بالا دارد و برعکس این شرایط در مواقعی که بازار در ترس شدید قرار دارد نیز ممکن است ایجاد شود.
۲-شاخص هایی که نشان می دهد بازار قرار است ریزش کند و یا رو به بالا حرکت کند، از عوامل اصلی اقتصاد بر می آید نه شاخص ترس و طمع، در واقع چیزی که ریزش و یا سود اصلی را نشان می دهد شاخص ترس و طمع نیست.
۳-با توجه به اینکه تحلیل گران معتقد اند که هولدر ها و نگه دارندگان ارز های دیجیتال همیشه در طولانی مدت برنده هستند با این حال شاخص ترس و طمع دائما افراد را ترقیب می کند تا خرید و فروش (ترید) انجام دهند.
Fear Of Missing Out به معنی ترس از دست دادن است که موجب ایجاد طمع در افراد می‌شود.
فرض کنید شما می‌شنوید به یکباره قیمت بیت‌کوین ۲ برابر شده است، در شما ترس عقب افتادن از دیگران و از دست دادن سود سرمایه‌گذاری در بیت کوین به وجود می‌آید و شما بدون توجه به ارزنده بودن یا نبودن بیت کوین اقدام به خرید بیت کوین می‌کنید.
این احساس شما فومو نامیده می‌شود، فومو یا ترس از دست دادن اصطلاحی است که در بازار ارز دیجیتال بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
اینترنت و تکنولوژی با هدف بهبود روابط انسانی و دسترسی همه جهانیان به اطلاعات ایجاد شد و توانست جایگاه خوبی در بین مردم باز کند اما برخلاف تاثیرات مثبتی که بر روی زندگی مردم دارد باعث ایجاد مشکلاتی همچون فومو در زندگی افراد شده است.
حالت فومو به خاطر از دست دادن یک فرصت خیالی ایجاد می شود که در نتیجه این فکر فرد اقدام به انجام یک کار هیجان زده می کند.
در واقع این احساسات باعث می شود که فرد همیشه نگران عقب افتادن از دیگران به خاطر از دست دادن فرصت های خیالی ذهن خود باشد.
حال این حالت و ترس از دادن فرصت های زندگی در بازارهای مالی به معنای از دست دادن فرصت برای کسب سود است.
فومو در بازار ارز دیجیتال یکی از دلایل اصلی برای ایجاد حباب قیمت و یا حباب بازار های مالی است.
افراد مبتدی در سرمایه گذاری تحت چنین شرایطی اقدام به خرید های غیرضروری می کنند که با افزایش تقاضا، قیمت نیز افزایش می یابد، البته حباب قیمت ناشی از فوموی بازار با کاهش التهابات ناشی از فومو از بین خواهد رفت.
از آنجایی که شرایط ثابتی در بازار ارز دیجیتال وجود ندارد، نسبت به دیگر بازار های مالی بیشتر تحت تاثیر فومو در بازار ارز دیجیتال قرار می گیرد، دلیل سود های بسیار بزرگ در برخی از ارزهای دیجیتال همچون بیت کوین و اتریوم نیز بدین دلیل است.
در سال های اخیر افراد بی شماری در بازار ارز دیجیتال سرمایه گذاری کرده اند و از این طریق به سود های کلانی رسیده اند.
این کسب درآمد در بازارهای ارز دیجیتال توسط افراد مختلف باعث شده است که اغلب افراد این فکر را بکنند که بازار ارزهای دیجیتال دارای پتانسیل رشد است و در اثر چنین فکری حجم بزرگی از دارایی خود را در این بازار سرمایه گذاری می کنند.
قیمت بیت کوین بین سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۰، کمتر از یک دلار بود اما بعد از سال ۲۰۱۱، قیمت بیت کوین به صورت ناگهانی رشد کرده و به بالای ۳۲ دلار رسید.
در این میان بود که رسانه های مختلف اجتماعی اعلام کردند که اگر ارز دیجیتال بیت کوین در سال ۲۰۱۰ می خریدید الان موجودی ثروت شما چند برابر شده بود.
به همین دلیل ترس از دست دادن یا فومو در بازار ارز دیجیتال موجب می شود که مردم شروع به خرید بیت کوین کنند.
این هجوم باعث افزایش ۱۸۰۰ درصدی قیمت بیت کوین شد و فومو باعث شد که مردم ارز بیت کوین را در بیشترین قیمت خود بخرند.
دلایل ایجاد فومو در بازار ارزهای دیجیتال
۱-شرایط ناپایدار بازار
از آنجایی که بازار ارز دیجیتال شرایط پر نوسانی دارد و حرکت های صعودی و نزولی بسیاری را تجربه می کند معامله گر را تشویق به معامله می کند تا فرصت های سرمایه گذاری مالی را از دست ندهد.
۲-اخبار و شایعات بازار
از مهم ترین عواملی که باعث ایجاد حالت فومو در بازار ارز دیجیتال می شود، خبر ها و شایعاتی است که در مقابل از دست دادن فرصت های خوب بازار به وجود می آید.
۳-دریافت سود زیاد
معامله گرانی وجود دارند که از طریق معاملات خود به سود های کلانی می رسند اما ممکن است فکر کنند که این سود ها به صورت دائمی خواهد بود، به همین خاطر با این فکر وارد معاملات جدید در بازار ارز دیجیتال می شوند تا فرصت کسب سودهای کلان را از دست ندهند اما واقعیت این است که همیشه معاملات سودآور نخواهند بود.
مقابله با فومو
۱-تعیین استراتژی های سرمایه گذاری
سرمایه گذار با تعیین استراتژی های سرمایه گذاری، مسیر معاملاتی خود را مشخص می کند.
در تعیین استراتژی های معاملاتی باید موارد مختلفی همچون میزان سرمایه، ریسک پذیری و مهارت را نیز در نظر بگیرید.
تعیین این موارد موجب می شود تا در شرایط بسیار حساس، تمامی معاملات خود را با آگاهی کامل انجام دهید و از هیجانات بازار به دور باشید.
۲-دریافت اخبار از منابع معتبر
اخبار و رویداد های مربوط به ارزهای دیجیتال را از منابع معتبر دریافت کنید، فعالان و سرمایه گذاران ارز دیجیتال به صورت مداوم پیگیر اخبار و تحلیل های بازار هستند.
در میان این اخبار، خبر های جعلی نیز وجود دارند که منجر به ضرر های جبران ناپذیری به معامله گر شود، بنابراین برای تشخیص خبرهای جعلی از خبرهای واقعی بایستی دلایل عقلانی خبر را مورد بررسی قرار داد.
اکثر اخبار جعلی با هدف شوک وارد کردن به شرایط بازار مطرح می شود تا واکنش های غریزی معامله گر از جمله ترس یا عصبانیت را تحت تاثیر قرار دهند، پس بهترین راه حل این است که منبع خبر را به خوبی شناسایی کرده تا از صحت و درستی خبر اطمینان یابید.
۳-عدم توجه به شبکه های اجتماعی
این روز ها شبکه های اجتماعی به بخش مهمی از زندگی روزمره افراد تبدیل شده است و به گونه ای زندگی افراد نشان داده می شود که همیشه در حال برنده شدن هستند.
این مدل اخبار و روزمرگی ها در مورد ارزهای دیجیتال نیز وجود دارد و افراد بی شماری در شبکه ارزهای دیجیتالی وجود دارند که با استفاده از خرید و فروش ارزهای دیجیتال به ثروت های بزرگی دست پیدا کرده اند.
اما ترکیب معامله با شبکه های اجتماعی در کنار یکدیگر ترکیبی بسیار خطرناک برای معامله گران است چرا که شبکه های اجتماعی یک بستر بسیار مناسب برای اتفاقات جدید است که هرگز برای تصمیم گیری های بزرگ نباید مورد استفاده قرار گیرد، بنابراین برای خرید ارزهای دیجیتال به اندازه کافی درباره آن تحقیق کنید.
۴-عدم پشیمانی بابت فرصت های از دست رفته
بازارهای مالی به خصوص بازارهای ارز دیجیتال بستری از فرصت های سرمایه گذاری است، اما این امر کاملا طبیعی است که برخی از فرصت های سرمایه گذاری از دست برود.
اما در نظر داشته باشید که از دست دادن برخی از فرصت ها کاملا طبیعی است و نباید دچار ترس و اضطراب شوید چون ترس و اضطراب ممکن است خسارت های جبران ناپذیری برای معامله گر به همراه داشته باشد.
نحوه استفاده از شاخص ترس و طمع در معاملات ارزهای دیجیتال
وارن بافت که به عنوان یک سرمایه گذار موفق شناخته می‌شود دارای یک جمله‌ی معروف می‌باشد: زمانی که همه طمع می‌کنند شما بترسید و زمانی که همه می ترسند شما طمع کنید.
البته این سخن به تنهایی نباید اصول معامله ی شما باشد اما می‌توان با ترکیب این سخن و روش معاملاتی خود نتایج بهتری را کسب کرد.
به عنوان مثال شما با روش‌های تحلیلی خود محدوده ای را برای پایان اصلاح بیت‌کوین به دست می‌آورید، از طرفی اگر در این محدوده شاخص ترس و طمع نشان دهنده‌ی ترس مطلق در بازار باشد می‌توان امید به بازگشت قیمت بیت کوین داشت.
و اگر با تحلیل خود متوجه رسیدن قیمت بیت کوین به مقاومت قوی شده‌اید و شاخص ترس و طمع نیز نشاه دهنده‌ی طمع مطلق بود می‌توانیم انتظار اصلاح قیمت بیت کوین را داشته باشیم.
این موضوع با توجه به نمودار بیت کوین نیز قابل اثبات است، تصور زیر نشان دهنده ی شاخص ترس و طمع در بازه‌ی سه ساله است و در این تصویر نقاط ترس و طمع مطلق مشخص شده است.
همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید زمانی که بیت کوین به سطح مقاومتی برخورد داشته و شاخص ترس و طمع در محدوده‌ی طمع (خطوط عمودی قرمز رنگ) قرار داشته است اصلاح قیمت داشته ایم.
هنگام برخورد قیمت به محدوده‌ی حمایتی و قرار گیری شاخص ترس و طمع در محدوده ی ترس(خطوط عمودی آبی رنگ) شاهد برگشت روند و افزایش قیمت بیت کوین خواهیم بود.
