اولین استفاده از نقره در صنعت الکترونیک است زیرا رسانایی گرمایی و الکتریکی بی نظیر نقره در بین همه فلزات باعث شده به راحتی نتوان آنرا با عناصر کم هزینه جایگزین کرد.
جریان برق از طریق نقره به راحتی از فلزات دیگر جریان می یابد.
به عنوان مثال در سوئیچ های الکتریکی از مقدار کمی نقره به عنوان اتصال دهنده استفاده می شود، کافیست اتصال دهنده ها را وصل کنید تا سوئیچ روشن شود و آن ها را از هم جدا کنید تا سوئیچ خاموش شود.
اتومبیل ها و لوازم خانگی همگی دارای تعداد زیادی اتصال دهنده هستند که المان های الکترونیکی را کنترل می کنند و در سوئیچ های قدرتمند صنعتی نیز از نقره استفاده می شود.
همچنبن از نقره به دلیل رسانایی بالا در ساختقطعات الکترونیک مثل خازن های نصب سطحی، چیپ های کامپیوتری، کلید های حرارتی و کنتاکتور ها استفاده می شود.
در صنعت الکترونیک به نقره با بالاترین خلوص یعنی ۹۹.۹۹ درصد نقره خالص نیاز است.
با حل شدن نقره خالص در اسید نیتریک، نیترات نقره تولید می شود که می تواند به صورت پودر یا ورقه در آید و سپس به اتصال دهنده یا خمیرهای نقره ای مانند خمیر رسانای ساخته شده با آلیاژ نقره-پالادیوم تبدیل شود.
مسیرهای مداری و خازن های سرامیکی چند لایه در الکترونیک به خمیر نقره متکی هستند.
۲-پزشکی،دندانپزشکی وتجهیزات بیمارستانی
نقره به دلیل داشتن خواص ضد باکتریایی قوی در صنعت پزشکی کاربرد زیادی دارد.
کاربرد نقره به منظور مقابله با عفونت به یونان باستان و روم و قرون وسطی باز می گردد که برای درمان سوختگی و زخم ها به صورت پانسمان مورد استفاده قرار گرفت.
در دهه ۱۹۲۰ کاربرد محلول های نقره به عنوان ماده ی ضد باکتری مورد تایید قرار گرفت و امروزه کاربرد باند های پانسمان حاوی نقره و استفاده از آن در چسب زخم ها نیز توصیه شده است.
یون های نقره با جذب اکسیژن به عنوان کاتالیزور عمل کرده و با تداخل در تنفس باکتری ها باعث از بین رفتن آنها می شوند.
این خاصیت آنتی بیوتیکی نقره به همراه غیر سمی بودن آن هزاران سال است در پزشکی مورد استفاده قرار گرفته است.
قبل از آن که استفاده از آنتی بیوتیک ها گسترش پیدا کند اغلب برای کمک به بهبود زخم ها، فویل نقره ای دور زخم می پیچیدند و از نقره کلوئیدی و کمپلکس های نقره-پروتئین موضعی یا خوراکی برای مقابله با بیماری ها استفاده می کردند.
امروزه با افزایش میکروب های مقاوم به آنتی بیوتیک نیاز به استفاده از نقره در بیمارستان ها افزایش داده است زیرا با مقادیر کم نقره می توان سطح بیمارستان و تجهیزات پزشکی را در مقابل گسترش عوامل بیماری زا محافظت کرد.
از مواد حاوی نقره برای پیشگیری و درمان عفونت در قطره های چشمی و بهداشت دندان استفاده می شود.
نقره موجود در تجهیزات جراحی، پانسمان زخم ها و پماد ها از زخم ها در برابر عفونت محافظت می کند، همچنین سیلور سولفادیازین برای افرادی که دچار سوختگی شده اند بسیار مفید است زیرا باکتری ها را از بین برده و به پوست اجازه رشد مجدد می دهد.
یون نقره نیز عفونت های استخوانی را بهبود بخشیده و امکان بازسازی بافت های آسیب دیده را فراهم می کنند همچنین به عنوان روکش آنتی بیوتیکی در دستگاه های پزشکی استفاده می شود.
نقره در آمالگام های دندانی نیز استفاده می شود، آمالگام آلیاژی است که در آن از جیوه استفاده می شود که حدود ۳۵ درصد ترکیب آمالگام را نقره تشکیل می دهد.
آمالگام های نقره برای پر کردن دندانهای خراب به خوبی عمل می کنند، آنها غیر سمی هستند و به راحتی مواد دیگر را تجزیه و واکنش نمی دهند.
اگرچه نقره سمی نیست اما مصرف مداوممقادیر اندک آن در در طول زمان می تواند به بیماری آرگیریا، آرژیریا، آرگیروز یا پوست آبی منجر شود.
در این بیماری نقره در بافت های بدن جمع شده و هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب به رنگ خاکستری مایل به آبی تغییر رنگ می دهد.
همچنین از نقره در اتاق X-Ray و جلوگیری از اشعه ایکس استفاده می شود.
۳-آب و غذا
خواص ضد باکتریایی نقره از هزاران سال پیش و حتی قبل از آن که میکروب ها شناخته شوند مورد استفاده قرار می گرفته است و ظروف و سکه های نقره به عنوان ابزاری برای جلوگیری از خراب شدن مایعات شناخته شده بودند.
در قرون نوزدهم ملوانان سکه های نقره را به منظور تصفیه داخل شبکه های آب و دیگر آشامیدنی ها قرار می دادند.
امروزه از پوشش نقره ای برای جلوگیری از تجمع باکتری در فیلتر های آب پایه کربن استفاده می شود و یون های نقره در سیستم های تصفیه آب، اکسیژن را حمل کرده و میکروب ها را از بین می برند.
همچنین از نقره در صنعت تجهیزات رستوران و ساخت دستگاه های تهویه مطبوع نیز استفاده می گردد.
خواص ضد میکروبی نقره که آن را برای دارو و تصفیه آب مفید ساخته در حال حاضر در مواد غذایی و بهداشت نیز استفاده می شود.
یون های نقره-مس نیز می توانند جایگزین مناسبی برای ماده کلر خورنده برای ضد عفونی کردن استخر ها و تانکر ها باشند.
پوشش های نانو نقره روی بسته بندی های غذایی و یخچال ها اعمال می شوند و بسیاری از محصولات جدید مانند ماشین لباسشویی، لباس ها و محصولات بهداشت شخصی از این مزیت آن بهره می برند.
لازم به ذکر است خاصیت ضد باکتریایی و غیر سمی بودن نقره این فلز را به جایگزین عالی برای اتصالات پایه سرب در لوله های آب تبدیل کرده است.
۴-ساخت صفحات خورشیدی و تولید انرژی
یکی دیگر از کاربردهای روز افزون خمیر نقره در سلول های خورشیدی برای تولید انرژی می باشد.
اتصال دهنده های خمیر نقره که روی سلول های خورشیدی چاپ شده اند جریان الکتریکی را حمل می کنند.
سلول های خورشیدی یکی از کاربردهای مهم نقره هستند که به سرعت در حال رایج شدن می باشند.
این فلز به دلیل خاصیت بازتاب کننده، انرژی خورشیدی را به اتصال دهنده هایی که از نمک برای تولید الکتریسیته استفاده می کنند منعکس می کند.
نصب صفحات خورشیدی در سال ۲۰۱۷ با ۲۴ درصد افزایش، تقاضای نقره را افزایش داده است.
۵-فیلم عکاسی و تصاویر
عکاسی یکی از اصلی ترین زمینه های کاربرد صنعتی نقره تا ظهور رسانه های دیجیتال بوده زیرا عکاسی با دوربین های سنتی به حساسیت نوری کریستال های هالید نقره در فیلم های عکاسی متکی است.
هنگامی که فیلم عکاسی در معرض نور قرار می گیرد کریستال های هالید نقره تغییر می کنند و تصویر نهفته ی آن تبدیل به یک عکس می شود.
نقره های کلرید، برمید و یدید به دلیل حساس بودن در برابر نور در عکاسی بسیار پرکاربرد بوده‌اند.
امروزه با وجود عکاسی دیجیتال هنوز هم از نمک های نقره برای تولید تصاویر با کیفیت استفاده می‌شود.
استفاده از نقره در عکاسی، سرقت اثر هنری را بسیار سخت می‌کند.
۶-آینه و شیشه
جلا دادن نقره باعث می شود این فلز سطح بسیار بازتابنده ای پیدا کند که از دیرباز تاکنون در ساخت آینه ها استفاده شده است.
نقره صیقلی و پرداخت شده می‌تواند ۹۵ درصد از نور دریافتی را منعکس کند.
از قرن نوزدهم آینه ها با پوشش یک سطح شیشه ای شفاف از لایه نازکینقره ساخته می شوند، اگر چه در آینه های مدرن از فلزات دیگر مانند آلومینیوم نیز استفاده می شود.
بسیاری از پنجره های ساختمان های مدرن نیز با لایه ای شفاف از نقره پوشانده شده اند که در فصل تابستان نور خورشید را منعکس کرده و فضای داخل ساختمان را خنک نگه می دارد که صرفه جویی در مصرف برق و گاز می‌شود.
پس از نقره درصنعت ساختمان سازی نیز استفاده می شود.
۷-ضرب سکه و سرمایه گذاری
نقره نیز مانند طلا از دیرباز تا کنون برای ضرب سکه استفاده می شده زیرا فلزی گرانبها و کمیاب است همچنین خوردگی پیدا نمی کند.
نقره در دمای نسبتا بالا ذوب می شود، دوام خوبی دارد و از درخشش و جذابیت فوق العاده ای برخوردار است و به همین دلیل مردم برای ذخیره ثروت خود از آن استفاده می کنند.
در گذشته سکه های نقره رایج بود اما در حال حاضر شمش نقره برای این منظور کارایی دارد.
قدرت انعطاف پذیری بالای نقره نیز آن را به عنوان گزینه خوبی برای طراحی و ضرب ارز تبدیل کرده است.
۸-صنعت هوا فضا
فلز نقره در مقابل حرارت بسیار مقاوم است طوری که تا دمای ۸۰۰ درجه سانتی گراد را به راحتی تحمل می‌کند.
نقره در دمای ۹۶۱ درجه سانتیگراد ذوب می‌شود و در دمای ۲۲۰ درجه به جوش می آید، به همین خاطر از آن در ساختمان موتور جت و هلیکوپتر استفاده می شود.
برای سیم کشی برق و اتصالات دستگاه های الکتریکی در ماهواره ها، فضاپیما ها و هواپیما ها نیز از نقره استفاده می شود.
در صنعت هوا فضا با کمک کاشی های نقره ای از فضاپیما در برابر نور خورشید محافظت می کنند.
۹-باتری
از دیگر کاربرد های نقره می توان به باتری هایی اشاره کرد که از اکسید نقره یا آلیاژهای روی-نقره یا کادمیوم-نقره استفاده می کنند.
این باتری های سبک وزن و ظرفیت بالا در دما های بالا نسبت به سایر باتری ها عملکرد بهتری از خود نشان می دهند.
اکسید نقره در باتری های دکمه ای در دوربین ها و ساعت ها و همچنین در کاربرد های هوا فضا و دفاعی استفاده می شود.
باتری های روی-نقره نیز جایگزین خوبی برای باتری های لیتیوم در لپ تاپ ها و ماشین های برقی می باشند.
۱۰-کاتالیزور و تولید محصولات شیمیایی
نقره به عنوان کاتالیزور برای تولید دو ماده شیمیایی مهم یعنی اکسید اتیلن و فرمالدئید عمل می کند که پیش ساز بسیاری از ترکیبات آلی است و به عنوان کاتالیزورسرعت واکنش ها را افزایش می دهد.
نقره قادر است اتیلن را به اکسید اتیلن تبدیل کند از آن برای تولید پلاستیک های قالبی مانند دستگیره های پلاستیکی و پلاستیک های انعطاف پذیر مانند پلی استر استفاده می شود.
این ماده ترکیب اصلی سازنده ضد یخ نیز می باشد.
همچنین از فرمالدئید برای ساخت پلاستیک، رزین جامد یا پوشش محافظ، ضد عفونی کننده و مومیایی کننده استفاده می کنند.
۱۱-پوشاک
در پوشاک ترکیبی از نقره و مواد جاذب رطوبت می تواند به کاهش تأثیرات مضر نگهداری پوشاک در محیط های مرطوب کمک کند.
این ماده به عنوان بخشی از لباس های خاص به منظور جلوگیری از انتشار باکتری ها و ایجاد بوهای نامطبوع استفاده می شود.
نقره در پوشاک به دو روش برقراری پیوند بین یون های نقره و پلیمرهای سازنده ی الیاف پارچه و نقره اندود کردن الیاف پارچه مورد استفاده قرار می گیرد.
در هر دو مورد نقرهمانع رشد و فعالیت باکتری ها و قارچ ها می شود.
۱۲-موتور و شیشه عقب اتومبیل
پیستون و یاتاقان موتور خودرو ها به نقره متکی است و قوی ترین یاتاقان ها از فولادی که با نقره آب کاری شده ساخته شده استفاده می کنند زیرا نقطه ذوب بالای این فلز باعث افزایش مقاومت آن در برابر دمای بالای موتور می شود.
همچنین نقره به عنوان روان کننده عمل می کند تا اصطحکاک بین بلبرینگ و محفظه آن را کاهش دهد.
یکی از کاربرد های خمیر نقره، یخ زدایی شیشه عقب در اتومبیل ها است.
۱۳-جوایز و مدال ورزشی
نقره از فلزات با شکوه است که به عنوان دومین فلز محبوب بعد از طلا محسوب می شود.
به دلیل جایگاه عالی نقره به عنوان یک فلز گرانبها از آن برای اعطای جوایز برندگان مقام دوم در مسابقات مختلف مثل مسابقات المپیک استفاده می شود که این جوایز به صورت مدال، جام یا حتی توپ نقره‌ای می باشد.
همچنین نقره نمادی از افتخار، شجاعت و موفقیت می باشد و به همین دلیل بسیاری از سازمان های نظامی، کارفرمایان، باشگاه ها و انجمن ها از جوایز نقره ای رنگ استفاده می کنند.
۱۴-لحیم کاری
در لحیم کاری از مقاومت کششی و شکل پذیری بالای نقره برای ایجاد اتصالات بین دو قطعه فلزی استفاده می شود.
از آنجا که لحیم کاری در دمای بالا و دمای پایین نیازی به نقرهیخالص نیست می توان از ضایعات نقره نیز استفاده کرد.
لحیم کاری به ایجاد اتصالات محکم در وسایل مختلف از دریچه های گرمایشی و تهویه مطبوع گرفته تا لوله کشی کمک می کند.
۱۵-آبکاری
آبکاری نقره فرآیندی است که طی آن یک لایه بسیار نازک از فلز نقره بر روی فلز دیگری قرار می گیرد.
از نیترات نقره به طور موثر در فرآیند آبکاری الکتریکی استفاده می شود که پوشش نقره بر روی نیکل قرار می‌گیرد.
نقره آنقدر قابل انعطاف است که می توان آن را به ورق های نازک تر از یک ورق کاغذ تبدیل کرد.
۱۶-دسکتش
دستکش های مخصوصی برای استفاده در تلفن های صفحه لمسی در دسترس است که از الیاف بافته شده از نقره ساخته شده اند.
این دستکش ها از هدایت نقره استفاده می کنند تا کاربران بتوانند در زمستان دستکش را در فضای باز بپوشند و از تلفن های هوشمند خود استفاده کنند.
همچنین به منظور جلوگیری از رشد باکتری در نوک انگشتان، دستکش های مخصوص از جنس نقره تولید شده است.
۱۷-راکتور و انرژی هسته ای
در انرژی هسته ای نیز از نقره استفاده می شود، این فلز سفید اغلب در میله های کنترل برای گرفتن نوترون ها و کاهش سرعت شکافت در راکتور های هسته ای استفاده می شود.
قرار دادن میله های کنترل در هسته، سرعت واکنش را کاهش می دهد در حالی که عدم استفاده از آن ها باعث افزایش سرعت واکنش می شود.
۱۸-برچسب های شناسایی رادیویی
نانو نقره نیز تکنولوژی جدیدی است که در آن از نقره به اندازه ذرات بسیار کوچک تر حدود ۱ تا ۱۰۰ نانومتر استفاده می شود و دنیای جدیدی به روی علم و تکنولوژی گشوده است.
به عنوان مثال الکترونیک چاپی با استفاده از جوهر های رسانای نانو نقره کار می کند و برچسب های شناسایی فرکانس رادیویی یکی از کاربرد های قدرتمند الکترونیک چاپی هستند که برای ردیابی بهتر از بارکد عمل می کنند زیرا اطلاعات بیشتری را ذخیره کرده و حتی بدون خط دید مستقیم می توانند از فاصله دور خوانده شوند.
۱۹-ماساژور
یکی دیگر از کاربردهای نقره بهره گیری از آن در ساخت ماساژور است که امروزه در سراسر جهان باب شده و دلیل آن این موضوع است که ماساژ دادن پوست یا استفاده از نقره می‌تواند آرامش و حس خوب ماساژ را دو چندان کند.
ماساژور هایی که از نقره ساخته می‌شوند امروزه جز پرفروش ترین ابزارهای ماساژ به حساب می‌آیند.
۲۰-رنگ و جوهر
نیترات نقره به طور موثر در انواع رنگ ها و جوهر ها شامل رنگ مو، مارک های پارچه ای دائمی و جوهر های پاک نشدنی کاربرد دارد.
همچنین در سرامیک ها از نیترات نقره برای ایجاد رنگ های مختلف استفاده می کنند.
۲۱-مواد منفجره
در مواد منفجره که شامل فولمینات نقره، استیلید نقره و آزید نقره هستند از نیترات نقره استفاده می کنند.
۲۲-تراشه های LED و صفحه نمایش های لمسی
امروزه از نقره برای تراشه های LED و صفحه نمایش های لمسی استفاده می شود.
۲۳-تراشه‌های RFID
از نقره در تراشه های RFID برای ردیابی محصولات پست شده استفاده می‌شود.
۲۴-مواد نگهدارنده در چوب
از نقره در مواد نگهدارنده در چوب استفاده می‌شود.
۲۵-جواهرات و ظروف
دو کاربرد سنتی نقره استفاده در تولید جواهر آلات و ظروف نقره می باشد.
ویژگی هایی همچون قابلیت انعطاف پذیری، انعکاس پذیری، درخشندگی و همچنین کمتر بودن قیمت آن نسبت به طلا باعث شده نقره انتخاب مناسبی باشد.
نقره در برابر اکسیداسیون و خوردگی مقاومت می کند اما ممکن است لکه دار شود که با کمی جلا می توان این مشکل را حل کرده تا به اندازه یک عمر بدرخشد.
گاهی نیز از فلزات پایه با روکش نقره برای تولید جواهرات و ظروف استفاده می کنند که نسبت به نقره ی خالص هزینه کمتری دارند.
نقره در جواهرات طلا نیز با طلای زرد و حتی طلای سفید آلیاژ می شود و یکی از فلزات تشکیل دهنده ی عیار طلا است.
بعضی از زیور آلات نقره شامل انگشتر، دستبند، بند ساعت، نیم ست های زنانه، مدال‌های تزئینی و … می باشد.
به دلیل اینکه نقره ضد باکتری است و مانند برخی فلزات در معرض رطوبت اکسیده نمی‌شود و به اصطلاح زنگ نمی‌زند هنوز هم برای ساخت ظروف استفاده می‌شود.
در تصویر زیر ظرف چای با علامت سازنده CN را مشاهده می کنید که در سال ۱۷۶۷ تولید شده و در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری می شود.
قدیمی ترین جام های نقره‌ای ایران
۱-جام سیمین مرودشت
جام نقره‌ای مرودشت از آثار به جا مانده از دوره عیلامی (ایلامی) است.
تمدن عیلام از قدیمی‌ترین تمدن‌های بشری است که در جنوب غربی ایران و بین‌النهرین شکل گرفته بود.
در جام مرودشت زنی دیده می‌شود که لباسی بسیار فاخر به تن دارد.
این جام در شمال غربی تخت جمشید کشف شده است که قدمت آن به چهار هزار سال پیش برمی‌گردد.
می توانید از این جام در موزه ایران باستان دیدن کنید.
۲-جام نقره‌ای خلخال
جام خلخال در سال ۱۳۹۷ در منطقه شال شهرستان خلخال کشف شد.
قدمت این جام به بیش از سه هزار سال قبل بوده و از آثار هنری تمدن ماننایی به شمار می‌رود.
ماننایی‌ها تمدنی بسیار پیشرو در هنر بودند که از ۱۰۰۰ تا ۷۰۰ قبل از میلاد در بخش شمال غرب فلات قاره حکومت داری می‌کردند که تپه حسنلو مهمترین اثر باقی مانده از دولت ماننایی است.
این جام در مخزن موزه باستان‌شناسی استان اردبیل نگهداری می‌شود.
۳-جام نقره‌ای اَملَش
جام نقره‌ای املش مربوط به ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد است که مربوط به تمدنی به همین نام است.
جام املش حالتی استوانه ای دارد که لبه آن به سمت بیرون برگشته است.
از مهمترین ویژگی‌های این جام به کار رفتن نقش و طرح گل نیلوفر شانزده پر در آن است که یک سری تزئینات دیگر هم در حاشیه پائین جام دیده می‌شود.
روی جام طرحی از شکارگاه به خوبی دیده می‌شود که در آن دو بز کوهی با دهانی کوچک و یک شکارچی را نشان می‌دهد.
این جام نیز مثل جام مرودشت در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود.
